Bitka za „Bitku na Neretvi“

BITKA NA NERETVI – na italijanskom

BITKA NA NERETVI – na ruskom

BITKA NA NERETVI – na engleskom

Zagrebački Jadran film i Veljko Bulajić, reditelj filma «Bitka na Neretvi», objavili su u petak 8. marta da taj filmski ratni spektakl, koji je u proteklih četrdesetak godina najčešće označavan kao jugoslovenski, službeno pripada hrvatskoj kinematografiji i da će se na međunarodnoj sceni prikazivati kao film hrvatskih autora.

Direktor javnog preduzeća Filmski centar Sarajevo, reditelj Adis Bakrač izjavio je dva dana kasnije za Dnevni Avaz da će tužiti hrvatskog reditelja Veljka Bulajića i Jadran film zbog nezakonitog prisvajanja filma «Bitka na Neretvi» kao i zbog nezakonite prodaje filmova «Bitka na Neretvi» i «Kozara». On tvrdi da su prava na film nesporna i da pripadaju BiH, odnosno Filmskom centru Sarajevo, pošto je „Bitka na Neretvi“ snimljena u produkciji „Bosna filma“ iz Sarajeva 1969, čiji je Filmski centar pravni sledbenik. On izjavljuje da je Filmski centar Sarajevo u protekle dve godine radio na restauraciji filma «Bitka na Neretvi», i da će gledaoci moći da ga vide u HD formatu

„Bitka na Neretvi“, (ovde se može pročitati tekst o tome Dinka Tucakovića u Vremenu br. 496, od 8. jula 2000.), snimljena je 1969. kao jedan od najskupljih filmskih projekata.

Film je sniman 18 meseci, sponzorisalo ga je 58 radnih organizacija širom tadašnje SFRJ, u njemu je učestvovao kombinovani puk tadašnje JNA sa 10.000 vojnika.

Za potrebe filma stručnjaci JNA preradili su sovjetske tenkovi T-34 tako da izgledaju kao nemački tenkovi tigar I. Uništena su četiri posebno konstruisana sela, jedna tvrđava, a dva puta je miniran gvozdeni most na Neretvi. Scena rušenja pravog mosta preko Neretve snimana je 18. decembra 1968. ali nijedan kadar nije ušao u film, jer se po miniranju mosta podigla velika prašina. Ova scena je kasnije ponovljena na maketama u jednom čehoslovačkom studiju.

Prema službenim procenama, film je koštao 4,5 miliona dolara, dok su američki izvori navodili cifru od 12 miliona dolara.

Scenario su napisali Stevan Bulajić, Veljko Bulajić i Ratko Đurović, a film je režirao Veljko Bulajić. U filmu su igrali tada poznati jugoslovenski glumci Bata Živojinović, Ljubiša Samardžić, Boris Dvornik, Milena Dravić, a od stranih Jul Briner, Sergej Bondarčuk, Orson Vels, Franko Nero, Silva Košćina, i drugi (viideti spisak u okviru. Engleska verzija filma sadrži muziku kompozitora Bernarda Hermana koju je izveo orkestar Londonske filharmonije. Jedan od originalnih postera za englesku verziju filma je napravio Pablo Pikaso.

Film je bio projekat u kojem su učestvovali udruženi jugoslovenski producenti, „Jadran filma“ je angažovao najveći broj svojih tehničara. Pored njih tu su bili i italijanski, nemački i engleski partneri, kao i Junajted Komonvelt, tada jedna od najvećih producentskih kuća na svetu.

Godinu dana nakon što je snimljen, bio je nominovan za Oskara u kategoriji stranog filma, a na festivalu u Moskvi 2010. uvršten je među deset najznačajnjih filmova o Drugom svetskom ratu, a označen je kao koprodukcija (Yugoslavia, USA, Italy, Federal Republic of Germany; 1969…)

Glumaci u "Bici na Neretvi"

Kole Angelovski – Žika,

Stole Aranđelović – Šumadinac,

Faruk Begoli – Stevo,

Sergej Bondarčuk – Martin,

Jul Briner – Vlado,

Orson Vels – četnički senator,

Oleg Vidov – Nikola,

Pavle Vujisić – Jordan,

Entoni Doson – general Moreli,

Milena Dravić – Nada,

Boris Dvornik – Stipe,

Velimir Bata Živojinović – Komandant Stole,

Kurt Jirgens – general Loring,

Silva Košćina – Danica,

Hardi Kriger – pukovnik Krancer,

Šarl Milo – Đuka,

Franko Nero – kapetan Mikele Riva,

Vasa Pantelić – partizanski komandant,

Hauard Ros – narednik Mario,

Lojze Rozman – Ivan,

Ljubiša Samardžić – Novak,

Dragomir Felba – Crnogorac,

Hajrudin Hadžikarić – Vladimir Nazor,

Fabijan Šovagović – Ludi Boško…